علوم ضروری برای تحصیل یک مسلمان

بسم الله الرحمن الرحیم

علوم ضروری برای تحصیل یک مسلمان

ازپرسش های مهم ومتداول نوجوانان وجوانان جامعه اسلامی ومردم مسلمان این سئوال  حساس  وضروری است که:

در طی زندگی ومسیر عبودیت وبندگی وخدمت ،نوکری وسربازی  پیامبر اکرم وخاندان مطهرشان علیه السلام خاصه وجود ولی عصر امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف  مهمترین وضروری ترین علوم ودانش هایی که برای  سعادت ،تعالی وزندگی الهی  ضرورت دارد چه علوم وفنون ودانش هایی می باشد؟

به عبارت دیگر با وجود منابع ،کتب ،مقالات ومحتوی چند رسانه ایی  ضروری ترین موضوعات ومسائل  مورد نیازوعلوم لازم اسلام یاعلوم اسلامی ومورد نظر اسلام کدام است تادچار لغزش ،انحراف ،ضعف وفرسایش وگمراهی نشویم؟

در پاسخ ابتدا باید واژه ومفهوم علوم اسلامی را تعریف کرد:

آشنایی با علوم اسلامی(مقصود ازعلوم اسلامی چیست؟ )

مقصود ازعلوم اسلامی، علومی است که به نحوی جزء واجبات اسلامی می باشد. یعنی علومی که تحصیل آن علوم حتی به نحو واجب کفایی برمسلمین واجب است وآن علومی است که مشمول این حدیث نبوی می گردد. «طلب العلم فریضه علی کل مسلم» یعنی دانش طلبی برهرمسلمان واجب است. ( به شرح ذیل):

- علومی که موضوع ومسائل آنها اصول وفروع اسلامی است یا چیزهایی که با استفاده ازآنها (یعنی قرآن وسنت ) آن اصول وفروع، اثبات می گردد مانند علم قرائت، علم تفسیر، علم حدیث، علم کلام نقلی، (علم کلام به دوقسمی است نقلی وعقلی )، علم فقه، علم اخلاق نقلی علت واجب بودن آن است که شناخت ودانستن اصول دین اسلام برمسلمان واجب عینی و فروع دین واجب کفایی است.

- شناخت قرآن وسنت هم واجب است زیرا بدون قرآن وسنت شناخت اصول وفروع اسلام غیرمیسر است.

- همچنین علومی که مقدمه تحصیل وتحقیق علوم فوق الذکر است واجب می باشد. ازباب « مقدمه واجب» مانند : ادبیات عرف صرف، نحو، لغت، معانی، بیان، بدیع و.. ) ، علوم عقلی، اخلاق عقلی، حکمت الهی، منطق، اصول فقه، رجال  ودرایه) یعنی درحوزه اسلام لازم است که به قدرکفایت همواره افرادی مجهز به این علوم باشند ولازم است همواره افرادی باشند که دایره تحقیقات خود را درعلوم متن و درعلوم مقدمی ، توسعه دهند وآنها را افزایش دهند».

لازم به ذکراست که «علوم فریضه» که تحصیل وتحقیق آن برمسلمانان واجب است منحصر به علوم فوق نیست بلکه هرعلمی که برآوردن نیازهای لازم جامعه اسلامی موقوف به دانستن آن علم وتخصص و اجتهاد درآن باشد به مسلمین تحصیل آن علم ازباب به اصطلاح «مقدمه تهیّوی» واجب ولام است.

پس: هرعلمی که برای جامعه اسلامی لازم وضروری است ( به حد نیاز) جزء » علوم مفروضه اسلامی»  قرارمی گیرد وجامعه اسلامی همواره این علوم را فرایض تلقی کرده است ازجمله علوم وفنون ذیل ( درحد نیازجامعه): پزشکی، اداره جامعه (سیاست) تجارت، فنون وصنایع.

درنتیجه علوم اسلامی یعنی علومی که به نوعی ازنظراسلام «فریضه» یعنی واجب ، محسوب می شود.

 (علوم اسلامی، کتاب علوم اسلامی علامه شهید مرتضی مطهری «ره» )

++